Τι είναι Παιγνιοθεραπεία;
Η Παιγνιοθεραπεία είναι μία ψυχοθεραπευτική προσέγγιση που χρησιμοποιεί ως μέσον το παιχνίδι και τις δημιουργικές τέχνες. Το παιχνίδι διαδραματίζει κυρίαρχο ρόλο στην ζωή ενός παιδιού. Χρησιμοποιείται ως φυσικό μέσο επικοινωνίας και έκφρασης των σκέψεων και των συναισθημάτων του.
Το παιδί ξεκινάει ένα εσωτερικό ταξίδι πάνω στο ‘’μαγικό χαλί’’ με συνοδοιπόρο τον θεραπευτή. Έχει την ευκαιρία να εξερευνήσει με συμβολικό τρόπο, στον δικό του ρυθμό , τραυματικές εμπειρίες , φόβους και να καλιεργήσει την ψυχική ανθεκτικότητα.
Ο θεραπευτής προσφέρει ένα ασφαλές περιβάλλον δίνοντας τα κατάλληλα ερεθίσματα προκειμένου να βοηθήσει το παιδί στην διαχείριση των συναισθηματικών δυσκολιών.
Βασίζεται στην προσωποκεντρική προσέγγιση του Carl Rogers, καθώς και σε θεωρίες σχετικές με την ανάπτυξη των παιδιών και το attachment (θεωρία του δεσμού). Οι βασικές αρχές της Προσωποκεντρικής Παιγνιοθεραπείας είναι η δημιουργία σχέσης εμπιστοσύνης ανάμεσα στον θεραπευτή και το παιδί, η αποδοχή, ελευθερία έκφρασης συναισθημάτων και σκέψεων. Ο θεραπευτής αντανακλά και αναγνωρίζει τα συναισθήματα του παιδιού, βοηθάει στην ανακούφιση των φόβων, να πάρει αποφάσεις και να κάνει τις κατάλληλες για αυτό επιλογές, να αναπτύξει την αυτογνωσία και τις κοινωνικές δεξιότητες, να ανακαλύψει τα αποθέματά του αλλά και εναλλακτικούς τρόπους δράσης.
Διαδικασία
Αρχικά πραγματοποιείται ένα ραντεβού με τους γονείς οι οποίοι δίνουν ένα αναλυτικό ιστορικό του παιδιού στον θεραπευτή και γνωστοποιούν το αίτημά τους. Ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε παιδιού η Παιγνιοθεραπεία μπορεί να είναι μια βραχυπρόθεσμη προσέγγιση ή μια διαδικασία που διαρκεί μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Σε ποιους απευθύνεται;
Η παιγνιοθεραπεία απευθύνεται κυρίως σε παιδιά 4-12 χρονών. Είναι κατάλληλη και αποτελεσματική παρέμβαση σε :
- θυμός – επιθετικότητα
- αδερφικός ανταγωνισμός
- φοβίες
- διαχείριση άγχους – κρίσεις πανικού
- διαχείριση απώλειας (φυσικής ή συναισθηματικής) κ.α.
- προβλήματα ύπνου
- προβλήματα διατροφής
- ενούρηση
- επιλεκτική αλαλία
- χρόνια προβλήματα υγείας
- αμφισβήτηση / διαπραγμάτευση ορίων
- δυσκολίες επικοινωνίας
- συναισθηματική απομόνωση – δυσκολίες ένταξης σε ομάδες
- εξαρτητικές σχέσεις κ.α.
- Διαζύγιο
- Πένθος
- Υιοθεσία
Τρόποι παρέμβασης
Ατομική & ομαδική Παιγνιοθεραπεία
Η ομάδα λειτουργεί σαν μια διαδικασία αυτογνωσίας όπου το παιδί έχει την ευκαιρία να λάβει ανατροφοδότηση για τη συμπεριφορά του και να μάθει να παίρνει την ευθύνη για τον τρόπο που αλληλοεπιδρά. Είναι ένα ιδανικό μέρος για την καλλιέργεια της δεξιότητα της εν συναίσθησης καθώς και την ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων. Η ομάδα παρέχει τη δυνατότητα στο παιδί να καταλάβει πως και οι άλλοι έχουν παρόμοια προβλήματα και συναισθήματα με αυτό. Αυτή η γνώση μειώνει και το αίσθημα της μοναξιάς που μπορεί κάποιες φορές να νοιώθει. Καθώς το παιδί παρατηρεί τα άλλα μέλη, εξοικειώνεται με τη διαφορετικότητα και μαθαίνει πόσο σημαντικό είναι να είναι κανείς μοναδικός και αυθεντικός. Εν κατακλείδι, μια ομάδα με τις σωστές προδιαγραφές βοηθάει στην δόμηση μιας υγιούς ταυτότητας, στην αυτοεκτίμηση, στην αυτοπεποίθηση, στην δημιουργική έκφραση, στην καλλιέργεια διαπροσωπικών σχέσεων, στην αντιμετώπιση συναισθηματικών δυσκολιών και στην ομαλή προσαρμογή στο κοινωνικό σύνολο.
Αγγλική Βιβλιογραφία
Ginott, H. (1994), Group Psychotherapy with children: The theory and practice of playtherapy, Northvale, NJ: Aronson.
Kaduson, H.D & Schaefer, C. E. (2003), 101 Favorite Play Therapy Techniques Vol 3, Jason
Aronson, Inc.
Landreth,G. (1991), Play Therapy The Art of the Relationship, Routledge.
Landreth,G. (1991), Innovations in Play Therapy: Issues, Process, and Special Populations, Runner
Routledge.
Landreth, G. (1993), “Child-centered play therapy”, Elementary School Guidance and Counseling, 28, 17-29.
Oaklander, V. (1988), Windows to Our Children, Highland, NY: The Gestalt Journal Press.
Rogers, C. R. (1951), Child-Centered therapy: Its current practice, implications and theory,
Boston: Houghton Mifflin.
Schaefer, C.E & Cangelosi, D.M. (2002), Play therapy techniques, Jason Aronson Inc.
Schaefer, C. & Drewes, A. A. (2014), The Therapeutic Powers of Children’s Play:20 core agents of
change, Wiley.
Sherborne, V. (1990, 2001), Developmental Movement for Children, Worth Reading, London
Sweeney, D.S & Homeyer, L.E. (1999), The Handbook of Group Play Therapy: How to Do It, How
It Works, Whom It’s Best For, Jossey-Bass.
Yalom, I.D., The Theory and Practice of Group Psychotherapy, Fifth Edition, Basic Books, May, 2005, New York.
